Το Χαστουκόδεντρο του Άρη Μαραγκόπουλου

 

Η Ομάδα Ανάγνωσης Διονύσου θα συναντηθεί στις 14/01/2014  ημέρα Τρίτη προκειμένου να συζητήσουμε το βιβλίο με τίτλο "Το Χαστουκόδεντρο" του συγγραφέα Αρη Μαραγκόπουλου, εκδ. Τόπος. Καλές Γιορτές!!

 Kείμενο της Ευγενίας Μακαριάδη
Αυτό το βιβλίο δεν διαβάζεται απλά, αλλά απαιτεί  μελέτη  μια και αναφέρεται σε γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μας. Είναι σα να παρακολουθείς κινηματογραφική ταινία με πολέμους, με νικητές, με ηττημένους, με ραδιούργους, με φρικιαστικούς βασανιστές,  με αιμοβόρους φονιάδες, με ποταπούς άρχοντες και τα τσιράκια τους, οι δούλοι τους.  Πρωταγωνιστεί ο αιώνιος έρωτας και υπερίπταται  πάνω από την αιμάτινη πολεμική κάπνα και σαπίλα ολιγαρχικών καθεστώτων∙ είναι η αγάπη μιας λαίδης από την Ουαλία με έναν έλληνα ναυτικό, που το ‘λεγε η καρδιά τους. Είναι η αληθινή ιστορία, μυθιστορηματικά γραμμένη,  τους ζεύγους  Αντώνη και Μπέτυς Αμπατιέλου.

Μια φονική καταιγίδα στην Ελλάδα, καταγραμμένη από το 1941 μέχρι το 1989,  που φόνευσε και φονεύει μέχρι σήμερα τα παιδιά της∙  όμως όπως τότε και σήμερα και πάντα θα υπάρχουν πολλοί που θα σηκώνουν κεφάλι  υπερήφανα, και οι πράξεις τους είναι τα  χαστούκια δικαίου που έκοψαν από κείνο το Χαστουκόδεντρο, που βλασταίνει στην Ουαλία και οι καρποί του είναι εκατομμύρια χαστούκια για το δίκιο, για το δικαίωμα, για το ήθος, για την αξιοπρέπεια, αλλά και για το άδικο, το αισχρό, την ύβρη της ζωής, της αναξιότητας, της βαρβαρότητας. Ένα Χαστουκόδεντρο, που μπορείς να φας και να δώσεις χαστούκι δικαίου και αδίκου.

Πιο κάτω λίγα από τα χαστούκια που περισυνέλεξα:

-Χαστούκι στους εφοπλιστές με τα καράβια τους, τους σκυλοπνίχτες. Ωνάσηδες, Νιάρχοι,  κλπ.

-Χαστούκι σ’ αυτούς που σκότωσαν τον Νίκο Μπελογιάννη.

-Χαστούκι σ’ αυτούς που σκότωσαν τον ειρηνιστή Γρηγόρη Λαμπράκη.

-Χαστούκι στην Αντιγόνη Βεϊζαδέ  (είχε εργαστεί στα SS) και τον σύζυγό της Ηλία (συνιδιοκτήτη σε           καμπαρέ της Τρούμπας) που αφού βασάνισαν το «δουλάκι» τους, την 12χρονη υπηρέτριά τους  Σπυριδούλα Ράπτη, την σιδέρωσαν με καυτό σίδερο.  

-Χαστούκι σε οποιαδήποτε εστεμμένη, όπως η Φρειδερίκη της Ελλάδας,  για την περιφρόνησή                          της να δεχτεί ένα γράμμα από μια γυναίκα, την Μπέτυ Αμπατιέλου που ζητάει την                      απελευθέρωση του συζύγου της Αντώνη μετά από  17 χρόνια φυλακή, για τις                                κομμουνιστικές του ιδέες.

     Η Μπέτυ που έγινε σύμβολο αγωνίστριας όχι μόνο για τις

    ιδέες της, αλλά και για τις μακροχρόνιες, καθημερινές μάχες, ως ερωτευμένη και  πιστή γυναίκα,  για την αποφυλάκιση του άντρα της. Την απαθανάτισαν σε διαδήλωση, να ‘χει μια πινακίδα, κρεμασμένη στο λαιμό, που έγραφε: QUEEN FREDERICA RELEASE MY HUSBAND TONY AMBATIELOS. Η φωτογραφία αυτή έκανε το γύρο του κόσμου ξεφτιλίζοντας τη βασίλισσα της Ελλάδας. 

Σελ. 372: Good Heavens, a slap-tree! Φώναξε μαγεμένη στη θέα του γιγάντιου δέντρου με τα μύρια μικρά και μεγάλα σκαμπίλια που κρέμονταν τσαμπιά ολόκληρα, μπορούσες άνετα να τραβήξεις μια αρμαθιά και ν’ αρχίζεις να χαστουκίζεις όποιον κατάφωρα σε αδίκησε, αυτό κατάλαβε, όποιον σου έχει πρήξει το συκώτι, όποιον σ’ έκλεψε και σε πόνεσε και σ’ αγνόησε και σε τσαλαπάτησε και σ’ έκλεισε φυλακή και σε βασάνισε και με δυο λόγια σου στέρησε δυο τρία βασικά πράγματα, δεν ήταν πουθενά γραμμένο αυτό αλλά το ένιωθες βαθιά μέσα στο χρυσοκόκκινο δάσος του Φάουαρ, το ένιωθες κάτω από την ευεργετική σκιά του αρχαίου Κόκκινου Κάστρου, το ένιωθες πεντακάθαρα ότι αυτό το ονειρεμένο Χαστουκόδεντρο υπήρχε πάντα εκεί, από τα χρόνια της κόρης Μπλοντιουάνδης, για να τρυγάει ο καθένας το μερίδιό του στα χαστούκια που του αναλογούν, όσα είναι άδικο και δίκαιο να λάβει κι όσα είναι άδικο και δίκαιο να δώσει, τα χαστούκια που μπορούν ελεύθερα να μοιραστούν σαν τη βροχή, επί δικαίων και αδίκων: στον άστοργο πατέρα και στον άστοργο δάσκαλο, στον ψεύτη παπά και στον ψεύτη ζωγράφο, στον ασυνείδητο αστυνόμο και στον ασυνείδητο εφοριακό, στον ανήθικο γιατρό και στον ανήθικο δικαστικό, στον δούλο γραμματέα και στον δούλο ποιητή, στον αγορασμένο πολιτικό και στον αγορασμένο οπαδό, στον αγάμητο στρατοκράτη και στον αγάμητο τεχνοκράτη, στον κλέφτη τραπεζίτη και στον κλέφτη πρωθυπουργό δηλαδή στον καθένα δόλιο εξουσιαστή των ψυχών – έτσι κρέμονται ζουμερά απ’ το Χαστουκόδεντρο που στέκεται εκεί από κτίσεως κόσμου, ώριμα τσαμπιά να τρυγηθούν από τον πάσα ένα και να δοθούν στον πάσα ένα, χιλιάδες σιδερένια, αλαβάστρινα, χάλκινα, ξύλινα, κοκάλινα, μαρμάρινα χαστούκια παιδιών και γέρων ανθρώπων, αντρών και γυναικών, ανήμπορων, σπαρταριστά χαστούκια, σκαμπίλια, κόλαφοι (όπως θες πες τα), πρώτη τιμωρία πάνω στο ακρωτηριασμένο και φτωχό, τελευταία ελπίδα  για τον ακρωτηριασμένο και φτωχό – αυτά εκεί κρέμονται προκλητικά, έτσι να κάνεις τα έφτασες, μια γιγαντιαία σταχτοπράσινη ομπρέλα στο δάσος του Φάουαρ με τον αλυσοδεμένο στην κορφή Τόνι ή Μπότομ, ή κι εγώ δεν ξέρω ποιον άλλον, και την αγανακτισμένη Μπέτι ή Πηνελόπη ή Μπλοντιουάνδη ή Κόνι ή Μια λαϊκή γυναίκα........

Ευγενία Μακαριάδη

Κείμενο της Ντομινίκ -Μολίν

Πολιτικό το βιβλίο του Α.Μαραγκόπουλου προσπαθεί να θυμίσει στο αναγνώστη ότι << Η Ιστορία τιμωρεί πολύ σκληρά τους αδιάβαστους μαθητές της.>>όπως λέει ο ίδιος στη συνέντευξη που έδωσε στην Ελπίδα Παπαμιχαήλ.Μία αναδρομή στις δεκαετίες του 40,50,60 μέσα από τη ζωή του Α.Αμπατιέλου και της γυναίκας του Μ.Μπάρτλετ έχει σκοπό να αφυπνίσει τον σημερινό αναγνώστη και να τον κάνει να καταλάβει τη σημερινή κατάσταση που βιώνει η Ελλάδα.Εξ άλλου η Ιστορία επαναλαμβάνεται.
Τα γεγονότα που αναφέρονται στο βιβλίο είναι αληθινά και πολύ σκληρά , χωρίς καμία αμφιβολία .Η πλοκή σε κρατάει και θέλεις να μάθεις τι θα γίνει στη συνέχεια, ήτε είσαι γνώστης των γεγονότων γιατί τα έζησες ήτε γιατί είσαι νεότερος και έχεις απλώς ακούσει γι αυτά .Αναπλάθει την ατμόσφαιρα της εποχής,τη ψυχολογία του φυλακισμένου γιά τις πολιτικές του πεποιθήσεις,τα πιστεύω του οργανωμένου κομμουνιστή και του αδίστακτου πολιτικού.Δείχνει πώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούνται και χειραφετούνται από τους άλλους και τις καταστάσεις.
Αυτά όμως που δεν αποφεύγει ο συγγραφέας είναι τα κλισέ του ήρωα κομμουνιστή και της αγωνίστριας γυναίκας του,του αλαζόνα πολιτικού,του εκμεταλλευτή πλοιοκτήτη και της φτηνής συζύγου του.Το μυθιστόρημα documentaire,όπως το αποκάλεσε ο ίδιος ο συγγραφέας κούρασε τον αναγνώστη με την πληθώρα των προσώπων και την απαραίτητη ανάγνωση του ¨Επίμετρου΄΄ προκειμένου να καταλάβει κανείς ποιός μιλάει και τι λέει.Μόνο αν το έβλεπε κανεις σαν πραγματικό documentaire μπορούσε να ξεπεράσει αυτή τη δυσκολία.Ο πρόλογος του Βενιαμίν Σανιδόπουλου γραμμένος σε τηλεγραφικό ύφος δυσκολεύει τον αναγνώστη να συνδέσει ήρωες ,εικόνες ,εποχή.Το μόνο που καταφέρνει ειναι να προιδεάσει τον αναγνώστη γι αυτό που θα διαβασει στις 400 σελίδες του βιβλίου.Ο αφηγητής μισεί τη χώρα που μεγάλωσε ,την οικογένειά του,την εποχή του,τους συνανθρώπους του,τα πάντα και αποδίδει στον Ελληνα τη σκοτεινή πλευρά του Ανθρώπου,λες και μόνο οι Ελληνες έχουν παραδείγματα αυτού του τύπου να επιδείξουν,ή μόνο η Ελλάδα γνώρισε εμφύλιο πόλεμο και βαρβαρότητα.Το χειρότερο όμως είναι ότι διαιωνίζει τη διχόνοια και δικαιολογεί τη βία σαν όπλο του μέσου ανθρώπου.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η εξασέλιδη πρόταση που αναφέρεται στην ειρηνιστική πορεία που πραγματοποιήθηκε από το Ολντερμάστον στο Λονδίνο, τον Απρίλη του 1963 και που αποδίδει θαυμάσια τη λαοθάλασσα την ακτιβιστών που διαδήλωναν εναντίον του πολέμου και των πυρηνικών.