Το βιβλίο που θα
διαβάσουμε τώρα είναι, ‘’Η αριστερόχειρη γυναίκα’’,του Πέτερ Χάνκε,
Από τις εκδόσεις
Μελάνι. Η συνάντηση στις 31 Μαρτίου.
Η Ευγενία Μακαριάδη , έκανε την παρα κάτω εισήγηση.
Άραγε είναι το θέμα του βιβλίου
«φεμινιστικό;» όρος ξεπερασμένος, θα μου
πείτε, όμως διαβάζοντας το βιβλίο,
αναρωτιέται κανείς γιατί μια γυναίκα όπως η ηρωίδα του βιβλίου,
η Μαριάννε, διώχνει τον Μπρούνο,
τον άντρα της από το σπίτι, λέγοντας ότι θέλει να μείνει μόνη;. Γιατί διώχνει
έναν υποδειγματικό σύζυγο και πατέρα του οκτάχρονου γιου της, που, κατ’ επίφαση, δεν έχει εδώ και δέκα χρόνια έγγαμης ζωής
κανένα πρόβλημα;. Τι είναι αυτό που ζητάει η «γυναίκα» μέσα στην οικογένεια και
μέσα στην κοινωνία;
Είναι
φανερό ότι στις κοινωνίες ο άντρας έχει πετύχει να επιβληθεί στη γυναίκα.
Η ηρωίδα του βιβλίου θέλει να
ξεφύγει από την αδεξιότητά της, θέλει να ξεφύγει από τον δεύτερο ρόλο, τον μη
παραγωγικό στο σπίτι, στην κοινωνία, και αποζητάει την αυτεξουσιότητά της, όπως σε κάθε
άτομο πρέπει.
Πετυχημένα ο συγγραφέας μας
περιγράφει τον μέσα κόσμο της Μαριάννε, μιας αστής, παραδοσιακής συζύγου, που
την πνίγει η επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα.
Η «γυναίκα» μόνη τώρα, ξεκινάει
από το μηδέν, έχοντας τη φροντίδα ενός παιδιού, και παλεύει για μια νέα ζωή
χωρίς εξαρτήσεις.
Όπως αναγράφεται στο οπισθόφυλλο
του βιβλίου, «Η αριστερόχειρη γυναίκα μπορεί να διαβαστεί και από την πλευρά
του εγκαταλειμμένου άντρα. Ο Χάντκε αποφεύγει να χωρίσει τα φύλα σε καλούς και
κακούς, σε θύτες και θύματα».
Σελ. 44, ... ο Μπρούνο τής
φώναξε στρίβοντας λίγο το κεφάλι «Προσπάθησε
να μη μένεις διαρκώς μόνη. Αλλιώς, μια των ημερών, θα πεθάνεις».
Όταν μπήκε στο σπίτι, η
γυναίκα στάθηκε μπροστά στον καθρέφτη και κοιτάχτηκε. Κοιτούσε τον εαυτό της
κατάματα, όχι για να δει πώς είναι, αλλά επειδή νόμιζε πως έτσι μπορούσε να
σκέφτεται νηφάλια για κείνη την ίδια. Άρχισε να μονολογεί μεγαλόφωνα: «Μπορείτε
να σκέφτεστε ό,τι θέλετε. Όσο περισσότερο πιστεύετε ότι μπορείτε να μιλάτε για
μένα, τόσο πιο ελεύθερη θα είμαι απέναντι σας. Καμιά φορά, μου φαίνεται πως τα
καινούργια πράγματα που μαθαίνουμε για τους άλλους δεν έχουν καμιά αξία. Στο
μέλλον, αν κάποιος θελήσει να μου εξηγήσει πώς είμαι –είτε για να με κολακέψει,
είτε για να με κάνει δυνατότερη, δεν το επιτρέπω. Δεν θα επιτρέψω τέτοια
αναίδεια»..
Σελ. 75. Ο Μπρούνο: όμως, πόσων χρονών είσαι ,
Μαριάννε; Σε λίγο καιρό, ο λαιμός σου θα ‘χει ζαρώσει και στις φακίδες σου θα
‘χουν φυτρώσει τρίχες. Θα ‘χεις αδύνατα ποδαράκια σαν του βατράχου κι από πάνω
ένα χοντρό σώμα, σαν βαρέλι. Θα γερνάς όλο και περισσότερο και θα λες πως δεν
σε πειράζει, ώσπου μια μέρα θα κρεμαστείς. Θα σαπίσεις στον τάφο σου τόσο
ανίδεη, όπως έζησες! Πώς θα περάσεις τον καιρό μέχρι τότε; Θα περιφέρεσαι σαν
την άδικη κατάρα τρώγοντας τα νύχια σου;
... εσείς οι γυναίκες με την
αξιοθρήνητη λογική σας! Με την πρωτόγονη κατανόησή σας για όλους και όλα. Και
δεν βαριέστε ποτέ! Ξέρεις γιατί; Γιατί είστε ανίκανες για οτιδήποτε. Ούτε να
βαρεθείτε δεν μπορείτε.....
Πάτε κι έρχεστε άνευ λόγου και
αιτίας στα τακτοποιημένα σας διαμερίσματα, λες κι είστε φωτογραφίες του εαυτού
σας...... δεν λετε τίποτα σημαντικό: είστε προϊόντα που μας συντροφεύουν∙ μας πνίγετε με τον στενοκέφαλο
ανθρωπισμό σας, είστε μηχανές που κολλάνε σε ό,τι είναι ζωντανό και που δεν
έχουν καμιά υπόσταση χωρίς αυτό. Μυρίζοντας το χώμα, σέρνεστε και πνίγετε τα
άλλα φυτά μέχρι που ο θάνατος θ’ ανοίξει το στόμα του διάπλατα».
Έφτυσε, γυρίζοντας στο πλάι,
«εσύ και η καινούργια σου ζωή! Ας γελάσω....»
Η Αρετή Καράμπελα έγραψε για το συγκεκριμένο βιβλίο:
Η ομάδα, διαβάζοντας την "Αριστερόχειρη γυναίκα', του Π. Χάντκε, είχε πολλές διερωτήσεις:
- Διαβάζει ένα βιβλίο η βλέπει κινηματογράφο, με πλάνα ευκρινή που διαδέχονται το ένα το άλλο;
- Η σιγουριά της οικογενειακής ασφάλειας, διασαλεύεται τόσο εύκολα;
- Είναι τόσο ισχυρή η ατομική μοναξιά, ώστε να μας ωθήσει στη ρήξη με τη ζωή και τους άλλους;
- Ο φόβος για την ευτυχία, έχει φύλο;
- Η αυτονομία διέρχεται από οδυνηρές στενωπούς;
- Η ροπή στη θλίψη και τη μόνωση, είναι άραγε κληρονομική;
- Πόσο μας καθορίζει ως άτομα,η ηθική της κοινωνίας μας;
Ο
αυστριακός Π. Χάντκε, πάντως, ιχνηλατεί ένα οδοιπορικό υπαρξιακής
αναζήτησης, καταγγελτικό για το σύστημα, με χαρακτήρες αβέβαιους που
φοβούνται την ευτυχία, ανάγοντάς την σε ουτοπικό ιδανικό.
